Przechodząc od razu do sedna, które absolutnie tematu nie wyczerpuje, jednak pozwoli skończyć temat upadłości konsumenckiej, po ogłoszeniu upadłości dłużnik – a teraz już upadły – może wnieść do sądu o:

1. zwołanie zgromadzenia wierzycieli w celu zawarcia układu,

2. jak wyżej, z wnioskiem o wstrzymanie w całości likwidacji majątku upadłego,

3. ustalenie planu spłaty wierzycieli,

4. zmianę planu spłaty wierzycieli,

5. stwierdzenie wykonania planu spłaty i umorzenie pozostałych zobowiązań,

6. umorzenie wszystkich zobowiązań bez ustalenia planu spłaty wierzycieli.

Pierwsza uwaga z mojej strony jest taka, żeby przed zgłoszeniem wniosku o ogłoszenie upadłości spróbować porozumieć się z wierzycielem (zwłaszcza, jeśli jest on tylko jeden i jest to bank czy inna instytucja finansowa). Banki naprawdę poważnie do takich rozmów podchodzą, bo zgłoszenie przez dłużnika wniosku o upadłość będzie dla nich zwyczajnie niekorzystne ekonomicznie. Jeśli negocjacje się nie powiodą, można je ponowić już po ogłoszeniu upadłości – patrz punkt 1 i 2. Składając taki wniosek upadły musi uprawdopodobnić, że istnieją szanse na zawarcie układu (np. rozmawiał już z wierzycielem i jest wstępna zgoda). Zawarcie układu pozwoli upadłemu np. zredukować częściowe zobowiązania, odroczyć ich płatność, zawrzeć nową umowę o kredyt konsolidacyjny – w zależności od sytuacji i wzajemnych ustaleń. Istotne jest jednak, że zawarcie układu może (ale nie musi – decyduje sąd) wstrzymać likwidację majątku upadłego, w rezultacie zatem upadły mimo ogłoszenia upadłości ma szanse zachować swój majątek, a przynajmniej jego część.

Warunkiem umorzenia zobowiązań jest likwidacja majątku upadłego i spłata wierzycieli określonych w planie spłaty – punkt 3 i 4. Plan spłaty ustala się po dokonaniu ostatecznego planu podziału (np. po sprzedaży przez syndyka wartościowych rzeczy upadłego). Jeżeli upadły nie miał żadnego majątku i nie sporządzono planu podziału, plan spłaty ustala się po sporządzeniu listy wierzycieli. Ustalając warunki tego planu sąd bierze pod uwagę (po wysłuchaniu upadłego i wierzycieli) możliwości zarobkowe upadłego, koszty utrzymania jego i jego rodziny, w tym ich potrzeby mieszkaniowe, wysokość długów i realność ich zaspokojenia w przyszłości (chodzi tu np. o nadwyżki dochodów, które może upadły osiągnąć, prawdopodobne jednorazowe wzbogacenia, jak spadek, darowizna). Maksymalny czas spłaty w ramach tego planu nie może przekroczyć 36 miesięcy. W postanowieniu o ustaleniu planu spłaty sąd wskazuje także, jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed ogłoszeniem upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty. Zobowiązania powstałe przed upadłością to takie zobowiązania, które zostały ujęte w liście wierzytelności, te, którym odmówiono uznania na liście i te, które w ogóle nie zostały przez wierzycieli zgłoszone. Uprawomocnienie się postanowienia o ustaleniu planu spłaty albo umorzeniu zobowiązań bez ustalania tego planu kończy całe postępowanie. Co istotne, ustalenie planu spłaty i późniejsze umorzenie zobowiązań jest skuteczne także wobec poręczycieli upadłego, gwarantów czy współdłużników. Oznacza to, że upadły po zakończeniu postępowania zaczyna życie bez żadnych długów; poręczyciel, gwarant czy współdłużnik nie będzie mógł dochodzić od upadłego żadnych roszczeń „zwrotnych” (regresowych). Jeżeli po ustaleniu planu spłaty zmieni się sytuacja upadłego (na lepszą bądź na gorszą) możliwa jest zmiana planu spłaty (patrz punkt 4). Może ona dotyczyć wydłużenia/skrócenia terminu spłaty, zmiany wysokościmiesięcznych spłat. Do czasu jednak uprawomocnienia się postanowienia o zmianie planu spłaty, upadły musi realizować spłaty w dotychczasowym zakresie. Od wniosku o zmianę planu spłaty nie pobiera się opłaty sądowej.

Zdarzają się oczywiście takie sytuacje, kiedy dłużnik-upadły nie jest w stanie zrealizować jakiegokolwiek planu spłaty (punkt 6). Dotyczy to okoliczności ekstremalnie wyjątkowych, zdarzeń losowych, które spowodowały np. trwałą utratę zdolności zarobkowych, a przy tym brak uprawnień do rent, emerytur, zasiłków i inne wyjątkowe zdarzenia. We wniosku upadły musi oczywiście uzasadnić, że w jego sytuacji nie jest możliwe realizowanie żadnych spłat wierzycieli. Tak naprawdę jedynym warunkiem umorzenia zobowiązań bez planu spłaty jest osobista sytuacja upadłego, która w oczywisty sposób wskazuje, że nie byłby on zdolny do spłacenia wierzycieli w ramach planu spłat. Takie umorzenie nie będzie jednak dotyczyć zobowiązań alimentacyjnych, wynikających z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, orzeczonej przez sąd kary grzywny, obowiązku naprawienia szkody, zadośćuczynienia za doznaną krzywdę czy obowiązku zapłaty nawiązki. Uprawomocnienie postanowienia kończy postępowanie.

Ostatni wniosek dłużnika (punkt 5) prowadzi do wydania postanowienia, które w zasadzie potwierdza tylko fakt zrealizowania przez upadłego obowiązków, czyli spłacenia wierzycieli w sposób ustalony w planie spłaty, bez opóźnień i regularnego składania sądowi sprawozdań z wykonania planu. Powstanie wówczas stan, w którym dłużnik zostanie uwolniony od swoich wszystkich przeszłych zobowiązań.

Koniec 🙂

Praktyczne wątpliwości, z którymi się Państwo zetknęli lub zagadnienia, które Państwa szczególnie interesują, przybliżę udzielając odpowiedzi na komentarze.